Józef
TEKSEL

Aktor, śpiewak, dyrektor teatru, ur.12 marca 1839 w Łomży – zm. 28 maja 1904 w Łodzi.

Był mężem najpierw Marii Teksel (ślub 20 sierpnia 1865 w Warszawie), później Karoliny Teksel (ślub ok. 1880), ojcem Marii Aleksandry Teksel. Debiutował w marcu 1857 w zespole Pawła Ratajewicza w Radomiu, w roli Lokaja (Mizantrop i druciarz). W zespole tym na stanowisku drugiego amanta pozostał do 1865 i występował m.in. w Kielcach, Busku, Solcu i Łęcznej (1857), Płocku (1858), Brześciu Litewskim, Kobryniu, Siedlcach (1858–59), Krasnymstawie (1860), oraz wielokrotnie w Lublinie (1857–58, sez. 1859/60, 1860/61, 1862, 1864–65).

Był jednym z najruchliwszych i najbardziej renomowanych dyrektorów prowincjonalnych zespołów w Królestwie Polskim drugiej poł. XIX wieku Doświadczony, przedsiębiorczy, pełen pomysłów i talentów organizacyjnych, Teksel grupował przez wiele lat w swym zespole najlepszych na prowincji aktorów i śpiewaków. Prowadził przeważnie zespół „dramatyczno-operetkowo-operowy”, z naciskiem położonym na teatr muzyczny. Wystawiał cieszące się dużym powodzeniem widowiska muzyczne, przede wszystkim operetki i wodewile.

Był niezłym aktorem komediowym i operetkowym. Początkowo występował w rolach amantów, śpiewał w operetkach, później przejął role zdecydowanie komiczne, charakterystyczne, takie jak: Henryk (Rita Hiszpanka), Lubomir (Pan Geldhab), Hrabia (Okno na pierwszym piętrze), Parys (Piękna Helena), Genio (Pan Damazy), Placyd (Piosnka wujaszka), Żupan (Baron cygański), Alfons (Raptus), Major (Damy i huzary), Rejent (Zemsta), Twardosz (Dożywocie), Klapkiewicz (Przed ślubem), Midas i Menelaus (Piękna Helena).

W Lublinie występował jako aktor w zespole Pawła Ratajewicza w 1866. W sezonie 1866/67 był w zespole Anastazego Trapszy. Sytuacja powtórzyła się w latach 1870–72. Znów początkowo był w zespole Ratajewicza, a później Trapszy. 

W 1872 z Zygmuntem Sarneckim zorganizował zespół, z którym od maja do czerwca dawał przedstawienia w Lublinie. Rok później przyjechał do lubelskiego teatru z własnym zespołem. W 1875 z A. Lubiczem miał prowadzić w Lublinie zespół, ale zamiaru, mimo anonsów prasowych, nie zrealizował.

Przez kilka wiosennych miesięcy 1876 roku był aktorem w lubelskim zespole Anastazego Trapszy.

W 1881, od 29 października do 19 grudnia był dyrektorem teatru w Lublinie i potem, ponownie, od 8 czerwca do 14 września 1882.

W czerwca 1883 występował w Lublinie jako aktor. Następnie wycofał się ze sceny i w lipcu tego roku założył w Warszawie przy ul. Bielańskiej restaurację i piwiarnię. Wkrótce jednak do teatru i do podróży powrócił. W sez. 1886/87 (od 22 września do 26 maja) znów prowadził teatr w Lublinie, a w kwietniu 1894 występował na lubelskiej scenie.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN Warszawa 1973.

Więcej zobacz → Encyklopedia Teatru Polskiego

Wyszukaj

Wpisz poniżej wyszukiwaną frazę, po czym wciśnij przycisk "Szukaj".

Cookies

W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie na naszej stronie stosujemy pliki cookies. Korzystanie ze strony oznacza, że cookies będą zamieszczane w Państwa urządzeniu; więcej informacji znajdą Państwo w polityce prywatności.

Należy zaakceptować cookies, aby przeglądać zawartość strony. Decyzję można w każdym momencie zmienić w ustawieniach przeglądarki.